آخرین بروزرسانی: 1402/10/12
در این مقاله خواهید خواند:
Toggleنوشتن زندگینامه، یکی از راههای نویسنده شدن و حتی شروع نویسندگی است. اما چه کسانی میتوانند زندگینامه خودشان را بنویسند؟ “همه”
برای نوشتن زندگینامه لازم نیست حتما اتفاق خارقالعاده یا ناگواری را از سر گذرانده باشید؛ فقط کافی است چند نکته مهم در نوشتن زندگینامه یا بیوگرافی را بدانید تا بتوانید کیفیت و محبوبیت اثرتان را تضمین کنید.
هرچند زندگینامهها ذاتا جذابیت و کشش زیادی دارند؛ اما اگر قصد چاپ زندگینامه خود را دارید این مقاله را مطالعه کنید تا با ترفندها و روشهای عملی برای نوشتن زندگینامه باورپذیر و جذاب آشنا شوید.
نوشتن زندگینامه چه سودی دارد؟
بیوگرافی یا نوشتن زندگینامه وظیفهای بیشتر از ترسیم حقایق زندگی یک فرد دارد؛ یک بیوگرافی خوب علاوه بر لیستی از جزییات تربیت فرد، سرگرمیها، تحصیلات، کار، روابط و مرگ او، باید تصویری از شخصیت سوژه و همچنین تجربه او از زندگی را ترسیم کند. اما نوشتن زندگینامه چه منفعتی برای نویسنده دارد؟
اگز جزو آدمهای مشهور با زندگیهای پرفراز و نشیب نیستید، شاید موارد زیر دلیلی محکم برای نوشتن رندگی شما باشد:
✔ تاثیرگذاری
یکی از اهداف اصلی نویسندگان تأثیرگذاری است. افراد تلاش میکنند تا از طریق نوشتن زندگینامه خود، تأثیر عمیقی در زندگی خوانندگان ایجاد کنند. موضوعات مختلف از داستانهای ثروتمند شدن تا مبارزه با بیماریها و یا حتی در زوایای کوچکتر مانند موفقیت در یک امتحان میتواند تاثیرگذار و منشا تغییر برای خوانندگان باشد.
✔ ماندگاری و ثبت در تاریخ
خواندن زندگینامه افراد، مارا در جریان شرایط و سبک زندگی، افکار، احساسات و انتخابهای فرد در طول زندگیاش قرار میدهد و میراثی ارزشمند برای بازماندگان خواهد بود. از طرفی میتواند سندی معتبر از تاریخ و شرایط آن زمان نیز باشد.
✔خودشناسی
یکی مزایای نوشتن زندگینامه واکاوی خاطرات، ارزیابی انتخابها و مرور مراحل مختلف زندگی است. این فرصت خوبی برای خودشناسی و خودکاوی افراد است که کمک میکند از زاویه دیگری به ماجراهای گذشته نگاه کنیم و با خود واقعیمان مواجه شویم.
چگونه زندگینامه بنویسیم؟
دشوارترین بخش هر کاری، بهخصوص نوشتن، شروع آن است. اگر برای نوشتن زندگینامه و داستان زندگی خود، چک لیستی از جزئیات تهیه کنید، میتوانید ساختاری مناسب برای نوشتن پیدا کنید. هرچند نوشتن زندگینامه ملزم به رعایت اصول خشک و غیرمنعطف و چارچوبهای محدودکننده نیست و شما میتوانید به هر شیوهای که دوست دارید آن را بنویسید؛ اما نکته اینجاست که برای نوشتن اثری خلاقانه نیز ابتدا باید اصول را بشناسیم. در ادامه به تعدادی از این مبانی که در فرآیند نوشتن زندگینامه به شما کمک میکنند، میپردازیم:
بخش اول
1) شخص مورد نظر خود را انتخاب کنید
قبل از اینکه وارد زندگی و مسائل خصوصی تر فردی که انتخاب کرده اید بشوید، از فرد مورد نظر بپرسید که ایا اجازه ی همچین کاری را به شما میدهد یا نه ؟ در این صورت شما میتوانید راحت تر به اطلاعات مورد نظر خود دست پیدا کنید و مطمئن شوید که او داده های مورد نظر شما را در اختیارتان قرار میدهد
اگر او به شما این اجازه را نداد شما از همان اول میتوانید بفهمید که آن فرد مناسب نیست و میتوانید مورد مناسب تری را پیدا کنید. همچنین اگر این انتشار بیوگرافی بدون اجازه خود شخص باشد، این موضوع میتواند شما را درگیر مسائل حقوقی کند.
* اگر شخص مورد نظر درقیدحیات نبود شما میتوانید بدون نیاز به اجازه شخص آن کتاب را چاپ کنید
2) به دنبال منابع اطلاعات اولیه درباره آن شخص باشید
اطلاعات ساده و اولیه میتواند شامل کتاب ها، نامه ها، عکس ها، تکه روزنامه های قدیمی، مقالات اینترنتی، ویدئو ها، مصاحبه ها و افراد در دسترس برای کسب اطلاع از شخص مورد نظر باشد.
گاها شما میتوانید این اطلاعات را در نزدیک ترین کتابخانه اطراف خود پیدا کنید یا میتوانید در مورد شخص مورد نظر تحقیق و مطالعه کنید و سرنخ های مهم تر را برای خود مشخص و یادداشت کنید تا در موقعیت مناسب از آن ها استفاده کنید.
* بهتر است که یک جدول برای سوالاتی که در حین تحقیقات مورد نظرتان پیش می آید درست کنید مانند اینکه: من چه چیزجذاب و دنبال کننده ای در این شخص یافته ام؟ چرا باید بیوگرافی این شخص برای خوانندگان مهم باشد؟ من چه نکته جدیدی میتوانم درباره شخص مورد نظر بیان کنم؟ چه چیز های میخواهم درباره اش بدانم و درباره او جستجو کنم؟
3) ترتیب ملاقاتی با وی و افراد نزدیک تر به او را بدهید
میتوانید با کسانی که در زندگی اش تاثیر گذار بودند ملاقات کنید. آن ها میتوانند اطلاعات و یا حتی خاطراتی از آن شخص را در اختیار شما بگذارند که جای دیگری درباره او نخوانده اید. این افراد میتوانند شامل همسران او، دوستان، همکاران، افراد فامیل باشند.
* هنگامی که با اشخاص دارید مصاحبه میکنید باید از یک ضبط صوت استفاده کنید و گفته هایشان را در ضبط صوت یا در گوشی موبایلتان ذخیره کنید.
* شما ممکن است که با او یا اطرافیانش چندین بار مصاحبه داشته باشید.
4) از محل هایی که برای آن شخص مهم است میتوانید بازدید کنید
برای درک احساسات شخص مورد نظر درباره وقایعی که برای او اتفاق افتاده میتوانید از محل های مهم در زندگی اش بازدید کنید. این مکان ها ممکن است خانه ای باشد که از بچگی در آن بزرگ شده است یا میتوانید محل کار او را ببینید و در آنجا وقت بگذرانید.
* شما همچنین میتوانید از مکان هایی بازدید کنید که او در آنجا تصمیمات مهمی گرفته و او را هم با خود ببرید تا احساساتش را ببینید و درک کنید که در زمان اتفاق افتادن آن وقایع واقعا چه حسی داشته.
5) در مورد زمان و مکان زندگی او مطالعه کنید
در موردی اتفاقاتی که در زمان زندگی او در اطراف او رخ داده است مطالعه کنید. روی زمان کودکی وی و جایی که در آن بزرگ شده تمرکز کنید. همچنین روی مسایل محیط زیستی سیاسی ، فرهنگی زمان او نیز تحقیق داشته باشید. حتی به اتفاق هایی که در محل زندگی یا کار ان ها افتاده نیز توجه کنید.
* هنگام تحقیق در مورد دوره زندگی اش از خود بپرسید: هنجارهای اجتماعی آن زمان چه چیز هایی بود؟ از نظر اقتصادی و سیاسی چه می گذشت؟ فضای اجتماعی و سیاسی چه تأثیری بر آن فرد داشت؟
6) یک جدول زمانی برای زندگی فرد درست کنید
برای کمک به نظم بخشیدن به تحقیقاتتان یک جدول زمانی برای کل زندگی فرد ایجاد کنید میتوانید از بدو تولد وی شروع کنید
یک جدول زمانی روی یک کاغذ بکشید و تا میتوانید برای آن قسمت های مختلفی در نظر بگیرید و ان را پر کنید.
اتفاقات و رویداد های مهم زندگی اش که روی او بیشترین اثرات را گذاشته را هایلایت کنید. مثلا ممکن است درگیری و جنگ داخلی در زمان زندگی شخص رخ داده که برا روی زندگی او تاثیر زیادی داشته است.
بخش دوم
1) به سراغ ساختار زمانی بروید.
- به سراغ ساختار زمانی بروید.
از بدو تولد و کودکی شروع کنیدبعد به سمت نوجوانی و جوانی بروید. اگر شخص هنوز در قید حیات است زندگی از این پس آن شخص را هم اضافه کنید. اگر ان شخص دیگر در قید حیات نیست به مرگ او نیز بپردازید.
* ممکن است در نهایت بر روی بخش های خاصی از زندگی فرد تمرکز کنید. اگر این کار را انجام می دهید، یک دوره خاص از زندگی فرد را به صورت خاص انتخاب کنید
2) یک چهارچوب برای تحقیقات نیز ایجاد کنید.
این چهارچوب میتواند برای ایده های اصلیتان در بیوگرافی کمک کننده باشد. از این چهارچوب برای نظم دادن به ادامه متن بیوگرافی استفاده کنید. مطمئن شوید همه بخش های بیوگرافی به طریقی به چهارچوب شما ربط پیدا میکنه.
* برای مثال ممکن است که شما روی این موضوع که چطور یک فرد بر مسائل حقوق شهروندی آمریکا در سال 1970 تاثیرگذار بوده، تمرکز کنید. اگر شما چهارچوب تعریف شده خود را داشته باشید میتوانید مطمئن شوید که متن شما به این رویداد کاملا مرتبط است.
3) به گذشته برگردید
ممکن است در قسمتی از متن بیوگرافی، نیاز داشته باشید که از قسمتی از زمان حال به یک صحنه ای در گذشته برگردید یا اینکه شما ممکن است نیاز داشته باشید در یک فصل از زمان حال سخن بگویید و در یک فصل از زمان گذشته!
این برگشت به گذشته (فلش بک ها) باید جزئیات و حس واقعی را به خواننده منتقل کند. از یادداشت ها و مصاحبه های خود با شخص مورد نظر کمک بگیرید تا احساس خوبی را در فلش بک بتوانید بیان کنید.
* برای مثال شما ممکن است از مرگ فرد مورد نظر در زمان حال، به یک خاطره کودکی مورد علاقه یا معنا دار او بپرید.
4) روی اتفاقات و نقاط عطف زندگی او تمرکز کنید
اتفاقات خاص همچون ازدواج، تولد یا مرگ خود شخص یا یکی از افراد زندگی اش. یا اتفاقاتی که به نظر شما مهم بیایند همچون یک موقیت کاری موفقیت آمیز یا یک راهپیمایی یا گردهمایی حقوق شهروندی .
میتوانید با بزرگ نمایی لحظات کلیدی در زندگی شخص، احساس خوبی از آنچه اتفاق افتاده یا در جهان اطراف آن در حال اتفاق است را به خواننده منتقل کنید.
5) موضوع یا الگوی اصلی در زندگی فرد را شناسایی کنید.
در تحقیقاتتان به دنبال تشابه بین لحظه ها و اتفاقات یا پیشامدهای تکراری در زندگی فرد بگردید .
* به عنوان مثال، ممکن است متوجه شوید که زندگی فرد دارای لحظات سختی بوده یا اینکه سخت کار کرده و بر علیه ناملایمات مبارزه کرده است، سپس می توانید از موضوع غلبه بر ناملایمات در بیوگرافی استفاده کنید.
6) برداشت ها و نظرات خود را هم درباره آن شخص درون نوشته های خود جای دهید.
در جایگاه نویسنده بیوگرافی، شما هم دارید نقشی را در زندگی فرد بازی میکنید. از نوشتن نظرات خود درباره آن شخص نترسید. بازتابی از تحقیقاتتان در مورد وی را میتوانید در غالب نظرات شخصی خود بیان کنید.
* برای مثال ممکن است فرد را به خاطر سخت کوشی و تأثیر مثبتش بر جامعه تحسین کنید.
بخش سوم
1) بیوگرافی نوشته شده را به بقیه افراد نشان دهید تا دیگران هم نیز نظر خود رابگویند.
هنگامی که شما متن خود را کامل کردید میتوانید آن را به همسن و سال های خود، دوستان، و اساتید خود نشان دهید و از آنان بخواهید حسی را که راجع به این نوشته ها و نکاتی برای قابل فهم بودن متن را که در نظر دارند بگویند. انتقاد پذیر باشید تا بتوانید خیلی آسانتر از نظرات دیگران در جهت بهبود نقاط ضعف مقاله تان استفاده کنید.
* در مقاله تان بر اساس انتقادات دیگران تجدید نظر کنید از حذف یا تغییر دادن متن بیوگرافی خود نترسید برای فهم اسانتر مخاطب این تغییرات را بپذیرید.
2) بیوگرافی خود را تصحیح کنید
متن خود را از نظر املایی، دستور زبان فارسی و گذاشتن علایم نگارشی بازبینی کنید. در انتها دوباره متن خود را بخوانید و ان را چک کنید.
* داشتن یک بیوگرافی مملو از اشتباهات املایی، دستوری و علائم نگارشی می تواند خوانندگان شما را از خواندن بقیه متن منصرف کند.
3) تمام منابع و اسامی افراد را در منابع ذکر کنید
بیشتر بیوگرافیست ها از منابعی مانند کتاب، روزنامه و مصاحبه ها کمک میگیرند مطمئن شوید که نام منابع و در صورت مصاحبه، نام افراد را در منابع ذکر کنید. میتوانید از نقلقولهای درون متنی، پاورقیها یا یادداشتهای پایانی استفاده کنید.
جذابیت و خواندنی شدن هر چه بیشتر زندگینامه اتفاقی نیست. اگر اصول نوشتن زندگینامه را بدانید، به راحتی شروع به نوشتن کرده و چه بسا در نهات آن را چاپ کنید و در اختیار خوانندگان و مخاطبان خود قرار دهید.
نکاتی که در این مقاله گفته شد تنها قسمتی از ترفندهای نوشتن زندگینامه است. پیشنهاد میکنیم علاوه بر این مطلب، کتاب «چگونه زندگینامه بنویسیم؟» نوشتۀ برایان د. آزبورن و ریچارد سایر را مطالعه کنید. اگر تجربه نوشتن زندگینامه داشتهاید و یا منبع معتبری برای راهنمایی در این زمینه میشناسید با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.